Probeer je eigen grenzen vast te stellen, “zo kan ik het beste functioneren en zo wordt het mij teveel”. Communiceer dus duidelijk wat je wilt. Zeg, nee als je anders zelf in de problemen kom.
Zie hulpmiddel:checklist werkdruk werknemers
Zie hulpmiddel: een stappenplan voor werknemers
Zie hulpmiddel: gesprekshandleiding
Zie hulpmiddel: de emotionele bankrekening
Zie hulpmiddel: beleid en tips verbetering balans tussen werk en privé voor werkgever
Zie hulpmiddel: tips voor betere balans tussen werk en privé voor werknemers
Natuurlijk bestaat er wetgeving over het werken in nachtdiensten:
zie de Arbeidstijdenwet art. 5.8 en ook in de cao (artikel 27) worden de regels over nachtdiensten nader uitgewerkt, maar mensen hebben een vierentwintiguursritme dat gebaseerd is op activiteiten overdag en rust in de nacht. Ons lichaam houdt zich strikt aan dit ritme. De aanpassing van ons lichaam aan de nachtdienst is nooit volledig. Hierdoor is de kans dat je vermoeider uit de nachtdienst komt dan uit een serie dagdiensten komt erg groot. Het werken op uren dat anderen vrij zijn kan ook negatief inwerken op je gezinsleven en je sociale leven. Dit vergt ook extra inspanning en planning. Al met al is het belangrijk dat je met je leidinggevende goede afspraken maakt over oproepdiensten en nachtdiensten. En wanneer je weet dat een extra of wisseling van dienst thuis een knelpunt is, leg dit dan uit en vraag begrip.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Organiseer je werk zo dat het past binnen de tijd die je hebt. Probeer niet te lang achter elkaar hetzelfde te doen. Het afwisselen van taken is beter voor je lichaam en scheelt stress. Let ook goed op je werkhouding: een slechte werkhouding kan leiden tot lichamelijke klachten en dat kan weer zorgen voor meer stress. Probeer ook ingewikkelde werkzaamheden zoveel mogelijk aan het begin van de dag te plannen. Wanneer je onvoldoende invloed kan uitoefenen op het tempo en de indeling van het werk, geef dit dan aan bij de leidinggevende. Ook afspraken over het ongestoord af kunnen maken van pauzes zijn daarin van belang.
Is alles wel zo belangrijk? Probeer te denken in de zin van wat wel kan in plaats van wat niet kan. Blijf positief! Probeer je ook niet te veel bezig te houden met de problemen die je op dat moment toch niet kan oplossen, maar richt je op de zaken waar je wel wat aan kan doen.
Een conflict tussen werk en privé verhoogt het risico van langdurige vermoeidheid en kan zelfs ziekteverzuim veroorzaken. Probeer geen stressvolle periodes in je werk te combineren met stressvolle periodes in je privéleven. Plan dus bijvoorbeeld geen verhuizing terwijl je extra nachtdiensten draait. Bij het hebben van meerdere banen is het belangrijk dat dit gemeld wordt aan de leidinggevende. Het hebben van meerdere banen kan het risico op werkstress verhogen.
Zie hulpmiddel: checklist werkdruk werknemers
Naast de reguliere pauzes is het ook belangrijk om frequent een korte onderbreking te nemen. Met een korte onderbreking wordt bedoeld een pauze van 10 seconden tot 3 minuten. Je neemt in deze korte onderbreking bewust een andere werkhouding aan om zo even te ontspannen. Zwaai bijvoorbeeld met je armen en schud je handen los. Al is het maar kort, je zult merken dat het scheelt. Het is aanbevolen om elk uur minstens 5 minuten te ontspannen.
Bij een opgeruimde werkplek grijpt men nooit mis. Door dingen een vaste plaats te geven, verloopt het werk makkelijker, sneller en is alles te vinden.
Wanneer je gezond bent, heb je minder snel last van stress en beïnvloedt emotionele belasting je minder in je totale functioneren. Denk dus goed na over je levensstijl: zorg voor een goede (nacht)rust, rook en nuttig alcoholhoudende dranken met mate of niet, doe regelmatig aan sport, eet gezond en liefst regelmatig. Zorg er ook voor dat je niet altijd binnen zit.
Mocht u ondanks bovenstaande preventieve maatregelen toch last hebben van werkdruk of werkstress, dan zijn er verschillende mogelijkheden om daar wat aan te doen.
Zie punt: 9, 10 en 11
Vaak is het een probleem van meerdere collega’s om je heen. Overleg met collega’s hoe zij omgaan met stressvolle situaties. Een meer ervaren medewerker kan je misschien goede tips geven. Als team kunnen jullie kijken wat goed gaat, wat slimmer kan, welke onderlinge ergernissen/knelpunten leven en welke afspraken met elkaar gemaakt kunnen worden.
Ervaart u als werknemer werkdruk of (werk)stress, dan kunt u in samenspraak met uw leidinggevende maatregelen nemen. Als klachten over werkdruk op tijd gesignaleerd worden, kunnen maatregelen worden getroffen om de mogelijke nadelige gevolgen te voorkomen. Allereerst is het van belang dat u samen nagaat waar de oorzaken liggen. Bespreek daarna samen de mogelijkheid om uw competenties te verhogen. Bespreek samen de mogelijkheid om bepaalde taakeisen (tijdelijk) te kunnen laten vallen, of taakverbreding, taakroulatie, of meer zelfstandigheid (regelmogelijkheden).
Zie hulpmiddel: gesprekshandleiding
Veel werknemers zijn niet geneigd om uit zichzelf problemen op het gebied van werkdruk aan de orde te stellen bij de leidinggevende. De werknemer is bang te boek komen te staan als iemand die het werk niet aankan. Als de stap naar de leidinggevende of collega’s moeilijk is, vraag dan hulp aan de vertrouwenspersoon of de bedrijfsarts. Deze mensen kunnen je begeleiden en helpen om een oplossing te vinden.